هوش مصنوعی مولد در آینده نه چندان دور، مدل کسب‌وکار شرکت‌های خدمات فاوا را دستخوش تحولاتی خواهد کرد. ظهور سریع این فناوری این پتانسیل را دارد که پویایی‌هایی را که شرکت‌های فاوا برای دهه‌ها به آن تکیه کرده‌اند، مختل کند. اما از سوی دیگر فرصتی برای بهره‌برداری از یک بازار جدید سودآور نیز فراهم می‌کند.
باتوجه به پیشرفت‌ها و نوآوری‌های اخیر در فناوری سازمانی، فعالان و ارائه‌دهندگان خدمات در حوزه فناوری اطلاعات (که به عنوان یکپارچه‌سازهای سیستم -system integrators;Sis- یا ارائه‌دهندگان خدمات مدیریت شده -managed services providers;MSPs- شناخته می‌شوند) در بیشتر موارد، توانسته‌اند به یک اصل ثابت تکیه کنند. مشتریان آنها همچنان در بیرون از خود به دنبال کمک می‌گردند تا بتوانند در بستر وب بر سختافزار، نرم‌افزار، شبکه و دیتای کسب‌وکار خود نظارت کنند. امروزه شرکت‌ها، بیشتر هزینه‌های فناوری خود را به هوش مصنوعی مولد (Gen AI) اختصاص می‌دهند. آنها از قابلیت‌های آن برای ساده‌سازی یا خودکارسازی برخی از همین خدمات مدیریت فناوری اطلاعات استفاده می‌کنند.
بازار خدمات هوش مصنوعی مولد
همانطور که مشخص است، آینده می‌تواند بسیار روشن باشد. هوش مصنوعی مولد همچنان تقاضا را برای طیف گسترده‌ای از خدمات جدید افزایش می‌دهد. این نشان‌دهنده فرصتی قابل توجه برای ارائه‌دهندگان است تا کسب‌وکار خود را بازطراحی و تقویت کنند. اما این موضوع چقدر قابل توجه است؟ مکنزی تخمین می‌زند که بازار در حال ظهور خدمات مربوط به هوش مصنوعی مولد و هوش مصنوعی تا سال 2029 بیش از 200 میلیارد دلار ارزش داشته باشد. اگر ارائه‌دهندگان خدمات فاوای سازمانی بتوانند در تصاحب ارزش از این بازار موفق شوند، سودآوری آنها می‌تواند تا 30 درصد رشد کند. دسترسی به این میزان رشد، ارائه دهندگان را ملزم می‌کند تا نحوه انجام کسب‌وکار خود را بازطراحی کنند. این چالش شامل تغییر خدمات ارائه شده و نحوه ارائه آنها، پذیرش مدل‌های جدید بازار (Go-To-Market;GTM) و مدل‌های کسب‌وکار و ارتقای مهارت تیم‌ها در حین دستیابی به منابع جدید استعداد، می‌باشد.
خطر بازار
12 تا 18 ماه آینده بسیار مهم خواهد بود. مشتریان سازمانی در حال حاضر در حال بررسی راه‌های جدیدی برای مدیریت برخی از کارهای اصلی IT خود هستند. آنها در عین حال انواع آزمایش‌ها و ابتکارات هوش مصنوعی را افزایش می‌دهند. طیف گسترده‌ای از دیگر بازیگران فناوری (از هایپراسکیلرها گرفته تا شرکت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری) شروع به انجام یا تفکر در خصوص حرکت به سمت بازار رو به رشد خدمات هوش مصنوعی کرده‌اند. ارائه‌دهندگان خدمات سنتی که شروع به بازطراحی ارزش پیشنهادی خود در این عرصه نمی‌کنند، خطر از دست دادن ارتباط و به طور بالقوه بیش از 15 درصد درآمد و سود را دارند.
برای کمک به ارائه‌دهندگان خدمات برای پیشرفت در عصر هوش مصنوعی، از 100 مدیر ارشد صنعت و تصمیم گیرندگان فناوری نظرسنجی توسط مکنزی صورت گرفت. با تعدادی از کارشناسان در این بخش مصاحبه شده و تجزیه و تحلیلی از وضعیت پذیرش هوش مصنوعی مولد در نمونه جامعه‌ای شامل 2000 شرکت برتر رتبه‌بندی Forbes Global انجام شد. این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه فناوری جدید بر الگوهای هزینه کرد در فاوای سازمانی تأثیر می‌گذارد.
تاثیر GenAI بر هزینه‌های فاوای سازمانی
بیشتر شرکت‌ها بیش از یک دهه است که برای پیاده‌سازی و مقیاسبندی راه‌حل‌های سنتی هوش مصنوعی و اتوماسیون کار می‌کنند. با این حال، راه‌اندازی راهکار ChatGPT OpenAI در اواخر سال 2022 منجر به تغییر چارچوب فکری در اولویت‌های هوش مصنوعی سازمانی شده است. سازمان‌ها اکنون به هوش مصنوعی مولد روی آورده‌اند تا به تقویت ابتکارات سنتی هوش مصنوعی کمک کنند. آنها در عین حال تلاش‌های کاملاً جدید هوش مصنوعی را در بخش‌های متعدد پیاده‌سازی می‌کنند.
اما پس از موج‌های اولیه هیجان و هیاهوی هوش مصنوعی مولد، پایگاه مشتریان سازمانی اکنون کاملاً بر روی مشاهده این فناوری متحول‌کننده متمرکز است. هدف حرکت از تلاش‌های مقطعی به راه‌حل‌های عمومی و مقیاس‌پذیر است که می‌توانند در سراسر سازمان‌ها مستقر شوند. اما همانطور که یکی از مدیران می‌گوید، «مقیاس‌سازی هوش مصنوعی سخت است. این کار نیاز به مهارت‌های جدید، فرآیندهای جدید و روش‌های جدید کار دارد. این یک چالش تحول‌آفرین برای اکثر سازمان‌ها است.»
پیش‌بینی بودجه فناوری در سازمان‌ها
در آخرین نظرسنجی هوش مصنوعی مک کینزی از بین مشتریان سازمانی، 67 درصد از پاسخ‌دهندگان گفتند که انتظار دارند سازمان‌هایشان در سه سال آینده بودجه بیشتری از فناوری خود را صرف هوش مصنوعی و هوش مصنوعی مولد کنند. بر اساس تجزیه و تحلیل‌ها، تخمین می‌زنیم که بودجه کلی فناوری در پنج سال آینده به حدود 4 تا 6 درصد نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) آنها می‌رسد. اما جایی که هزینه می‌شود ممکن است به طور قابل توجهی تغییر کند.
هوش مصنوعی مولد در حال حاضر باعث شده است که بازیگران مختلف زیست‌بوم فناوری، دامنه پیشنهادات خود را گسترش دهند. به عنوان مثال،هایپراسکیلرها محیط‌های توسعه یکپارچه‌ای را برای ساخت، آموزش، سفارشی‌سازی و استقرار مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) ارائه می‌دهند. در حالی که برخی از فروشندگان سخت افزار در حال ورود به خدماتی هستند که توسعه LLMها و میکروسرویس‌های سفارشی را برای استقرار سریعتر برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی مولد امکان پذیر می‌کند.
تغییرات در هزینه‌های فاوای سازمانی
در مدل کسب‌وکار شرکت‌های فاوا در دوره بعد از GenAI رقبای جدید تنها یک جنبه از مشکل هستند. با توجه به اینکه شرکت‌ها بخش بیشتری از بودجه‌های فناوری را به هوش مصنوعی/ هوش مصنوعی مولد اختصاص می‌دهند، هزینه‌های ارائه‌دهندگان خدمات می‌تواند در برخی از حوزه‌های سنتی کاهش یابد یا دچار رکود شود. سه دسته اصلی هزینه خدمات فناوری برای درک بهتر این موضوع به شرح زیر است:
- برون سپاری خدمات سنتی؛ ارائه دهندگان سنتی خدمات فناوری احتمالاً شاهد کاهش 8 تا 10 درصدی حجم کسب‌وکار خود خواهند بود. چرا که پیشرفت‌ها در حوزه خودکارسازی و هوش مصنوعی مبتنی بر پلتفرم‌های ابری، چالش‌های سنتی فناوری اطلاعات را حل می‌کند.
- خدمات فاوای داخلی (Insourced)؛ اگرچه تیم‌های داخلی فاوای سازمانی از پلتفرم‌های کم‌کد/بدون کد، برنامه‌های داده یا هوش مصنوعی جدید و ابزارهای مدیریت زیرساخت-اتوماسیون برای رشد مجموعه‌های خود استفاده می‌کنند، هزینه‌های کلی در این دسته همچنان ثابت باقی می‌ماند. هزینه‌های بار کاری اضافی نیز تا حد زیادی با افزایش بهره‌وری جبران می‌شود.
- نرم افزار محلی (On-Prem)، هم محلی(Colo; Co-Location) و ابر خصوصی. تغییر به ابر عمومی و واحدهای پردازش گرافیکی مبتنی بر ابر (GPU) احتمالاً باعث کاهش آهسته و پیوسته در این زمینه در اکثر بارهای کاری می‌شود. با این حال، چند بار کاری تخصصی و حساس هوش مصنوعی (به عنوان مثال، بخش عمومی، مراقبت‌های بهداشتی) ممکن است باعث رشد هزینه‌ها شود.
فرصت‌های در حال توسعه هوش مصنوعی در فاوای سازمانی
به طور همزمان، تعداد زیادی از فرصت‌های خدمات هوش مصنوعی جدید به لطف افزایش هزینه‌ها در تعدادی از دسته‌ها در حال توسعه هستند. این فرصت‌ها مدل کسب‌وکار شرکت‌های فاوا را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بزرگترین آنها شامل موارد زیر است:
- خدمات هوش مصنوعی برون سپاری شده: انتظار می‌رود این خدمات افزایش دوبرابری داشته باشند. زیرا شرکت‌هایی که با کمبود استعدادهای هوش مصنوعی مولد و بی‌تجربگی خود در توسعه و اجرای راه‌حل‌های هوش مصنوعی مولد دست و پنجه نرم می‌کنند به دنبال کمک خارجی هستند.
- خدمات دیجیتال برون سپاری شده: افزایش تقاضا برای خدمات دیجیتالی مانند فضای ابری، مدرن‌سازی سامانه‌های قدیمی، و تجزیه و تحلیل اطلاعات، احتمالاً باعث رشد 8 تا 12 درصدی خواهد شد. این به این دلیل است که شرکت‌ها از هوش مصنوعی مولد در ابتکارات دیجیتال موجود استفاده می‌کنند.
- برنامه‌های سازمانی: این برنامه‌ها باید رشد قابل توجهی داشته باشند. چرا که سازمان‌ها نسل جدیدی از برنامه‌ها و راه‌حل‌های هوش مصنوعی مولد را به کار می‌گیرند که چالش‌های سنتی فناوری اطلاعات را حل می‌کند.
- راه حل‌های جدید پشته هوش مصنوعی: این دسته جدید احتمالاً به سرعت رشد می‌کند (بویژه برایLLMها و هزینه‌های مرتبط با آن). چرا که شرکت‌ها پیشنهادات بومی هوش مصنوعی مانند مدل‌های پایه، ابزارها و معماری دیتا را بیش از پیش می‌پذیرند.
- فضای ابری عمومی و زیرساخت به عنوان یک سرویس: هوش مصنوعی مولد باید مهاجرت و مصرف فضای ابری شرکت‌ها را افزایش دهد. این مهاجرت با ظهور ارائه‌دهندگان ابری متخصص در هوش مصنوعی تقویت می‌شود.
- سختافزار پردازش (به عنوان مثال GPU): این حوزه احتمالاً با استفاده از تراشه‌های پیشرفته‌تر هوش مصنوعی و هوش مصنوعی مولد، پیشرفت‌های بیشتری را تجربه خواهد کرد. تأثیر هوش مصنوعی مولد بر نیمه‌هادی‌ها را در مقاله دیگری شرح داده‌ایم.
جمع‌بندی مدل کسب‌وکار شرکت‌های فاوا
تأثیر کامل هوش مصنوعی مولد بر هزینه‌های فناوری سازمانی می‌تواند چشمگیر باشد. بر اساس تجزیه و تحلیل مکنزی، این فناوریِ برهم‌زننده می‌تواند فرصتی بیش از 200 میلیارد دلار در بازار را برای ارائه دهندگان خدمات فناوری در پنج سال آینده باز کند. این فرصت‌ها عمدتاً حول محور خدمات پایه هوش مصنوعی، راه‌حل‌های افقی هوش مصنوعی و راه‌حل‌های رشد عمودی متمرکز است. شرکت‌ها احتمالاً هزینه‌های فناوری خود را بازنگری می‌کنند و بودجه‌های خود را در راستای خطوط کلان سازمانی مطابق شکل زیر بازبینی می‌کنند.
جایگزین استفاده از این فرصت بالقوه ممکن است حتی دلهره آورتر باشد. تجزیه و تحلیل‌ها خطر عدم اقدام را برای هر دو گروه شرکت‌های برتر و پایین برجسته می‌کند. عدم اقدام در این زمینه منجر به کاهش 15 درصدی خواهد شد. رشد خودکارسازی و جایگزینی برخی جریان‌های کاری توسط هوش مصنوعی احتمالاً منجر به کاهش قابل توجه تقاضا برای خدمات سنتی ارائه‌دهندگان می‌شود. این در حالی است که افزایش بهره‌وری می‌تواند منجر به فشار قیمت‌گذاری شود. در مقابل، پذیرش و انطباق با عصر جدید فناوری، نه تنها چشم‌انداز حفظ روند رشد تاریخی 3 تا 5 درصدی صنعت را تضمین می‌کند، بلکه بهبود وضعیت مالی، با افزایش 2 تا 4 درصدی درآمد و افزایش 30 درصدی سود را نیز پیش‌بینی می‌کند.
